Waarom zijn de planeten rond?
Omdat ze dan beter passen in het (ronde) beeldveld van een
telescoop... Grapje natuurlijk, planeten zijn rond omdat ze zo groot zijn. Kleine objecten
(de zgn. planetoïden) hebben soms erg onregelmatige vormen. Zo is de planetoïde Eros een soort kosmische borrelnoot van 33 x 13 x 13 kilometer.
Allesbehalve bolvormig dus!
Omdat de gravitatiekracht die een hemellichaam samenhoudt geen voorkeursrichting heeft, streeft een groot object naar een bolvorm. Dat is de enige
manier om stabiel te blijven. Een planeet met een diameter van meer dan 1.000 km en met een duidelijke langwerpige aardappelvorm zou door het verschil
in aantrekkingskracht aan zijn oppervlak helemaal uiteenvallen. Ook enkelvoudige sterren (bvb. onze zon) hebben een bolvorm.
Wie goed kijkt, kan zien dat de grote planeten (en dan vooral Jupiter en Saturnus) in feite niet volledig bolvormig zijn. Die gasplaneten draaien zo snel
rond hun as dat door de middelpuntvliedende kracht hun evenaargebied wat uitzet. Ook bij de aarde is dat trouwens het geval. De polaire diameter van de
aarde is 12.713 km, de equatoriale diameter is 12.756 km. Een verschil van 43 km, en dus een afplatting van 1/298. Voor Jupiter bedraagt die
afplatting 1/15,4 en voor Saturnus 1/10,2 . Met een telescoop is dat al goed zichtbaar.
De aarde heeft toch bergen en diepe ravijnen, hoor ik je zeggen. Ja, maar vergeleken met de diameter van de aarde stelt dat reliëf bijna niets voor.
Een verschil van 0,17%. De putjes in een biljartbal mogen 0,22% bedragen van de diameter. In verhouding is de aarde dus gladder dan een biljartbal.
Nog andere vragen?
Statistieken:
Online: 17
Vandaag: 1.590
Laatste week: 9.457
Pagina's: 38.753.768
sinds 15 aug 2010