Duren alle seizoenen even lang?
In een andere vraag zagen we dat de afstand tussen de zon en de aarde niet constant is. Tussen het perihelium en het aphelium is er een verschil van maar liefst 5 miljoen kilometer.


Het was Johannes Kepler (1571-1630) die de ellipsvormige banen van de planeten beschreef in zijn eerste wet.


Uit de gravitatiewet van Newton weten we dat de aantrekkingskracht omgekeerd evenredig is met het kwadraat van de afstand. Als de aarde dicht bij de zon staat, wordt ze dus feller aangetrokken door de zon. Om te vermijden dat ze uiteindelijk door de zon zou worden opgeslokt, zal ze daarom wat sneller bewegen: dat levert een grotere middelpuntvliedende kracht op die de grotere aantrekkingskracht compenseert.


Ze hebben het daarboven goed geregeld;-)
Diezelfde wetten gelden evenzeer voor satellieten die rond de aarde draaien, voor kometen rond de zon, voor dubbelsterren, enz.


De kortste afstand van de aarde tot de zon wordt bereikt rond 4 januari. Dan draait de aarde dus het snelst rond de zon: de snelheid bedraagt dan 30,29 km/sec, omgerekend ongeveer 109.044 km/h. Begin juli bevindt de aarde zich het verst van de zon. De snelheid van de aarde rond de zon is dan minimaal en bedraagt 29,29 km/sec, dat is ongeveer 105.444 km/h.


Het sneller en trager bewegen van een planeet in een ellipsvormige baan rond de zon wordt beschreven in de tweede wet van Kepler: de perkenwet. "De snelheid van een planeet in haar omloopbaan verandert zodanig dat in gelijke tijdsintervallen de oppervlakte, bestreken door de verbindingslijn (voerstraal) tussen de zon en de planeet, gelijk is."



DE GEVOLGEN

Dat wil dus zeggen dat van september tot maart de aarde sneller rond de zon draait dan in de periode tussen maart en september. En dus duren de verschillende astronomische seizoenen niet even lang.


Hoe groot is het verschil? "Een spel van seconden", hoor ik je denken. Niet dus. Ik heb het uitgerekend voor het jaar 2023, maar het is voor andere jaren perfect vergelijkbaar.


De astronomische lente en de astronomische zomer duren elk zo'n 4 dagen langer dan de astronomische herfst en de astronomische winter (voor het noordelijk halfrond). En dat is toch wel merkwaardig.


Let wel: het gaat hier om de astronomische seizoenen. De weerkundige seizoenen worden anders gedefinieerd.


MEER DAGLICHT IN HET NOORDELIJK HALFROND

In het noordelijk halfrond duren lente en zomer dus langer dan herfst en winter. Je kan het ook anders uitrekenen, door op zoek te gaan naar het totaal aantal uren daglicht per jaar voor verschillende locaties.


Voor de evenaar is dat makkelijk. Je verwacht een gemiddelde daglengte van precies 12 uur. In de praktijk blijkt dat iets meer te zijn, nl. 12 uur 07 minuten. De redenen voor die extra minuten vind je hier.


Dar es Salaam (Tanzania) en Georgetown (Guyana) liggen allebei in breedteligging even ver van de evenaar: -6°48' voor Dar es Salaam en +6°48' voor Georgetown. Maar in Georgetown is er op jaarbasis 4 uur 37 minuten meer daglicht dan in Dar es Salaam.


Salvador (Brazilië) en Bangalore (India) liggen allebei in breedteligging even ver van de evenaar: -12°58' voor Salvador en +12°58' voor Bangalore. Maar in Bangalore is er op jaarbasis ongeveer 9 uur meer daglicht dan in Salvador.


Brisbane (Australië) en Thimphu (Bhutan) liggen allebei in breedteligging even ver van de evenaar: -27°28' voor Brisbane en +27°28' voor Thimphu. Maar in Thimphu is er op jaarbasis ongeveer 21 uur meer daglicht dan in Brisbane.


Melbourne (Australië) en Pontadelgada (Azoren - Portugal) liggen allebei in breedteligging even ver van de evenaar: -37°49' voor Melbourne en +37°49' voor Pontadelgada. Maar in Pontadelgada is er op jaarbasis ongeveer 31 uur meer daglicht dan in Melbourne.


Christchurch (Nieuw-Zeeland) en Gijon (Spanje) liggen allebei in breedteligging even ver van de evenaar: -43°32' voor Christchurch en +43°32' voor Gijon. Maar in Gijon is er op jaarbasis ongeveer 39 uur meer daglicht dan in Christchurch.


Stanley (Falklands) en Paderborn (Duitsland) liggen allebei in breedteligging even ver van de evenaar: -51°42' voor Stanley en +51°42' voor Paderborn. Maar in Paderborn is er op jaarbasis ongeveer 53 uur meer daglicht. Of om het anders te zeggen: gemiddeld gesproken (op jaarbasis) is er in Paderborn dagelijks bijna 9 minuten meer daglicht dan in Stanley. Ons land bevindt zich ongeveer op de breedteligging van Paderborn.


Ushuaia (Argentinië) en Flensburg (Duitsland) liggen allebei in breedteligging even ver van de evenaar: -54°47' voor Ushuaia en +54°47' voor Flensburg. Maar in Flensburg is er op jaarbasis ongeveer 60 uur meer daglicht dan in Ushuaia.


Bij nog hogere breedtegraden wordt het moeilijk om het exact aantal extra uren daglicht te berekenen. De zon vertoeft immers langere tijd nabij de horizon. De refractie is verschillend van dag tot dag, afhankelijk van de atmosfeer.





Terug naar het vorige menu
Statistieken:
Online: 25
Vandaag: 786
Laatste week: 9.301
Pagina's: 38.634.801
sinds 15 aug 2010