De nachthemel in januari 2025

🌟 Komeet C/2024 G3 (ATLAS) stond op maandag 13 januari 2025 het dichtstbij de zon, op een afstand van amper 15 miljoen km. De komeet is erg helder, maar omdat hij vlakbij de zon stond, kon je hem niet zien. De volgende dagen dook komeet C/2024 G3 (ATLAS) verder zuidwaarts. Voor waarnemers op het noordelijk halfrond was het dus noppes, jammer.

Maar met de LASCO C3-telescoop van de Amerikaanse ruimtesonde SOHO (Solar and Heliospheric Observatory satellite) was het spektakel wel te volgen.

Je ziet een timelapse-filmpje van de omgeving rond de zon van de laatste dagen. De zonneschijf zelf is afgedekt om overstraling te voorkomen. Af en toe zie je grote hoeveelheden zonnematerie de ruimte in schieten. En dan verschijnt de komeet in al zijn glorie. Wow!

🌟 Op zaterdag 4 januari 2025 bevindt de aarde zich in het perihelium, het dichtste punt in zijn baan rond de zon, op een afstand van ongeveer 147.099.000 kilometer. De zon is nu enkele procenten groter dan in de zomer. Een superzon 😀
Toch is het nu winter. Hoe komt dat? Hier vind je het antwoord.

🌟 Mercurius is de eerste dagen van de maand 's ochtends voor zonsopkomst zichtbaar laag boven de zuidoostelijke horizon. Best een verrekijker gebruiken om Mercurius in de schemering te identificeren.

🌟 De planeet Venus is 's avonds zichtbaar in het westen. Het is na de zon en de maan het helderste lichtpunt aan de hemel, zeer opvallend dus.

Op donderdag 2 januari en vrijdag 3 januari 2025 staat de jonge maansikkel in de buurt van Venus. Vooral vrijdag is het een prachtige samenstand. Opvallend hoeveel de maan "opschuift" op één dag tijd!

Op zondag 12 januari 2025 is Venus gezien vanop aarde precies half verlicht. Het beste moment om dat fenomeen (de "dichotomie" van Venus) met een telescoop waar te nemen, is in de vroege schemering. Later op de avond is Venus in een telescoop veel te helder.

🌟 De planeet Mars is de hele nacht zichtbaar als een helder oranje lichtpunt, eerst in het sterrenbeeld Kreeft, later in de Tweelingen. Ook in februari, maart en april vertoeft Mars in het sterrenbeeld Tweelingen. Dag na dag kan je zien dat hij zich wat verplaatst ten opzichte van de "vaste" sterren Castor en Pollux, de twee hoofdsterren van de Tweelingen.

Op zondag 12 januari 2025 staat Mars het dichtst bij de aarde, op een afstand van iets meer dan 96 miljoen kilometer.

In de nacht van 13/14 januari 2025 staat de maan vlakbij Mars. Het is een heel opvallende samenstand, perfect om de planeet te identificeren.

🌟 Ook de planeet Jupiter is deze maand prachtig zichtbaar in het sterrenbeeld Stier. Bemerk het kleurcontrast met de planeet Mars. Jupiter heeft duidelijk een gele kleur.

Met een verrekijker zijn de vier grote manen van Jupiter zichtbaar. Die draaien rond de reuzenplaneet en dat wisselende spel is nacht na nacht goed te zien.

De Jupitermanen lijken vanop aarde soms heel dicht bij elkaar te staan. Soms worden ze verduisterd door de schaduwkegel van Jupiter of werpen ze hun schaduw op de planeet. Dat is allemaal zichtbaar met een telescoop. Alle tijdstippen voor deze verschijnselen vind je in de Hemelkalender 2025.

In de nacht van 10/11 januari 2025 staat de maan in de buurt van Jupiter. Dat kan helpen om de grootste planeet van ons zonnestelsel te vinden aan de hemel.

🌟 Saturnus is 's avonds zichtbaar in het zuidwesten als een ietwat gelig lichtpunt. In de buurt (nu ja, schijnbaar dan toch) staat de veel helderder planeet Venus.

Op zaterdagavond 4 januari 2025 wordt Saturnus bedekt door de maan. Rond 18.20 uur zie je op een goeie halve minuut tijd de planeet verdwijnen achter de donkere maanrand. Een prachtig fenomeen, dat je best bekijkt met een verrekijker of nog beter met een telescoop. Het is prachtig!

In de loop van de maand zien we Saturnus almaar dichter bij Venus komen. Op maandag 20 januari 2025 zal Venus Saturnus van west naar oost voorbijsteken. Dit kan je best observeren door van 15 tot 25 januari 2025 altijd het tweetal te bekijken. Je zal dan zelf snel vaststellen dat de planeten bewegen ten opzichte van de "vaste" sterrenachtergrond.

🌟 Op donderdag 30 januari 2025 kan je een half uur na zonsondergang een ragfijne maansikkel zien laag in het westen. Met een verrekijker heb je meer kans op succes.

🌟 In de ochtenduren van vrijdag 3 januari 2025 zijn er meer vallende sterren zichtbaar: de Quadrantiden. Het maximum aantal meteoren is voorzien voor vrijdagnamiddag.

Om de meteoren in goede omstandigheden te zien, heb je een donker waarnemingsplekje nodig ver verwijderd van alle lichtvervuiling. Kijk in noordelijke of oostelijke richting.

Heldere nachten in januari zijn meestal wel koud. Zorg dus voor warme kleren, een veldbed en een (verwarmde) slaapzak.

🌟 Op vrijdag 10 januari 2025 begint de maan vanaf 3 uur 's ochtends de Plejaden (een open sterrenhoop in de Stier) te bedekken. Een na een verdwijnen de sterren heel plotseling achter de donkere maanrand. Om deze sterbedekkingen te kunnen zien, heb je een telescoop nodig. En helder weer...

🌟 Het internationaal ruimtestation ISS is op woensdag 1 januari 2025 nog zichtbaar aan de ochtendhemel. Vanaf dinsdag 14 januari 2025 is het ISS 's avonds goed zichtbaar.

🌟 Het sterrenbeeld van de maand is Orion. Vooral de drie sterren op een rechte lijn (de gordel van Orion) zijn opvallend. Linksboven fonkelt de felle ster Betelgeuze. Onder de gordel gloeit de geheimzinnige Orionnevel. Zeker eens bekijken met een verrekijker of een sterrenkijker!

🌟 De maanfasen:

Eerste Kwartier ('s avonds zichtbaar) op dinsdag 7 januari 2025
Volle Maan (de hele nacht zichtbaar) op maandag 13 januari 2025
Laatste Kwartier ('s ochtends zichtbaar) op dinsdag 21 januari 2025
Nieuwe Maan (maan niet zichtbaar) op woensdag 29 januari 2025

🌟 Samen met Philippe Mollet schreef ik het boek Kijk omhoog. Wil je kijken naar de maan, de planeten en de sterren? Ben je op zoek naar een telescoop? Dan is dit boek verplichte kost. "Kijk omhoog" is ondertussen al aan zijn vijfde druk.

🌟 Hier vind je informatie over telescopen.
Maar ook een verrekijker is voor amateur-astronomen een heel interessante (en veel goedkopere) investering.

🌟 Je kan tegenwoordig ook een telescoop huren. Een heel interessante formule om kennis te maken met de wereld van de sterrenkunde.

🌟 Hier vind je een bespreking van mijn telescoop. Recent testte ik ook de Celestron Astro Fi 5 Schmidt-Cassegrain, een handige GoTo telescoop.

🌟 Wil je zelf eens kijken door zeer grote telescopen, klik dan hier.

🌟 Zoek je een originele locatie voor het verjaardagsfeestje van je dochter of zoon? Wil je hun vriendjes eens iets helemaal anders aanbieden?

Dan moet je zeker overwegen om het verjaardagsfeestje te laten doorgaan op volkssterrenwacht MIRA. Makkelijk, origineel, niet duur, en vooral, super voor de kids!

Meer informatie via mira.be/sterrenwacht/verjaardag

🌟 Er zijn zes volkssterrenwachten in Vlaanderen. Zeker het bezoeken waard!

Volkssterrenwacht Mira Abdijstraat 22 B-1850 Grimbergen 02/269.12.80 www.mira.be	Volkssterrenwacht Beisbroek Zeeweg 96 B-8200 Brugge 050/39.05.66 www.beisbroek.be
Cosmodrome Genk Planetariumweg 19 B-3600 Genk 089/30.79.90 www.kattevennen.be	Volkssterrenwacht Urania Mattheessensstraat 60 B-2540 Hove 03/455.24.93 www.urania.be
Volkssterrenwacht Armand Pien Rozier 44 B-9000 Gent 09/264.36.74 www.armandpien.be	Volkssterrenwacht Astrolab Iris Verbrandemolenstraat 5 B-8902 Zillebeke 057/20.03.87 www.astrolab.be

🌟 Op zoek naar een donker plekje om zoveel mogelijk sterren te zien zonder gehinderd te worden door lichtvervuiling?
Kijk dan eens op https://www.lightpollutionmap.info.

🌟 Wanneer begint de wintertijd? De zomertijd? Wanneer is het Pasen?

http://robinfo.oma.be/nl/astro-info/zon/
https://www.astro.oma.be/nl/informatie/wetenschappelijke-inlichtingen/wanneer-het-pasen/de-paasdata-van-1583-tot-3000/

🌟 Wanneer is het Nieuwe Maan/Eerste Kwartier/Volle Maan/Laatste Kwartier? Wanneer precies komt de zon op en gaat ze onder?
http://robinfo.oma.be/nl/astro-info/maan/
http://robinfo.oma.be/nl/astro-info/zon/

🌟 Welke hemelverschijnselen zijn er zichtbaar?

Jaarlijks publiceert de Vereniging voor Sterrenkunde vzw een jaarboek over al datgene wat er aan de nachtelijke hemel gedurende een volledig jaar te bewonderen valt: de Hemelkalender. Voor elke natuurliefhebber is de Hemelkalender 2025 een must.

Je kan de Hemelkalender 2025 bestellen via deze link.

Meer informatie via www.vvs.be

🌟 Getijdentabellen vind je via Agentschap maritieme dienstverlening en kust - Getijgegevens

🌟 Het ruimteweer voor de volgende dagen

De zon is een actieve ster. Soms zijn er gigantische explosies op de zon. Op dat moment worden er elektrisch geladen deeltjes met grote kracht de ruimte in geblazen. Als die deeltjes in de buurt van de aarde komen, kan dat allerlei storingen teweegbrengen. Dankzij www.spaceweather.com/ blijf je perfect op de hoogte.

Terug naar beginpagina

Statistieken:
Online: 8
Vandaag: 165
Laatste week: 7.165
Pagina's: 51.413.487
sinds 15 aug 2010